This appeared in Tibet Times.
བསྟན་རྡོར། བོད་ རང་བཙན་ སློབ་ཕྲུག་ ཚོགས་པ།
བཙན་གནོན་ མཚམས་འཇོག་ མ་བྱུང་ གོང་ རང་དབང་ མགོ་འཛུགས་ བྱ་ དགོས། རང་དབང་ ནི་ འཐབ་རྩོད་ ཀྱི་ བསྒུབ་བྱ་ ཙམ་ མ་ཡིན་པར་ དེའི་ སྒྲུབ་བྱེད་ ཀྱང་ རེད། རང་དབང་ སྒྲུབ་བྱེད་ ཀྱི་ ལག་ཆ་ གཙོ་བོ་ ཞིག་ ནི་ མི་བསྟུན་པའི་ ལས་འགུལ་ རེད། ད་ཆ་ བོད་ ནང་ མཐུན་ལམ་ མི་བྱེད་པའི་ ལས་འགུལ་ གྱི་ རྩ་བ་ བཙུགས་ ཟིན་པ་ མ་ཟད་ སྡོང་བོའང་ སྐྱེ་བཞིན་ འདུག
བོད་ ནང་གི་ ཞི་རྒོལ་ གྱི་ སྡོང་བོ་ དེ་ནི་ ལྷག་དཀར་ ཡིན། ལྷག་དཀར་ ཞེས་པའི་ མིང་ ནི། སྤྱིར་ རེས་གཟའ་ ལྷག་པ་ འདི་ ༧གོང་ས་མཆོག་ གི་ སྐུའི་ བླ་གཟའ་ ཡིན་པར་ བརྟེན་ ཉི་མ་ དེ་ བདམས་པ་ ཞིག་ ཡིན་པ་ དང་། སྔོན་མ་ ནས་ རེས་གཟའ་ ལྷག་པའི་ ཉིན་ བོད་མི་ མང་པོ་ དགོན་པར་ སྐོར་བ་ ལ་ འགྲོ་བ་ དང་། དམར་ཟས་ སྤོང་བ་ སོགས་ དགེ་བའི་ ལས་ སྒྲུབ་པའི་ ལུགས་སྲོལ་ ཡོད། ད་ཆ་ ཆོས་ཕྱོགས་ ཀྱི་ ལས་དོན་ དེ་དག་ སྤྱི་ཚོགས་ དང་ དཔལ་འབྱོར། ཆབ་སྲིད་ ཀྱི་ ལས་དོན་ དུ་ འགྱུར་བཞིན་ འདུག
༢༠༠༨ ལོའི་ སྒེར་ལངས་ ཆེན་པོ་ ནས་ བཟུང་ བོད་ ཀྱི་ ས་ཁུལ་ མང་པོའི་ ནང་ ལས་འགུལ་ གྱི་ ངོ་བོ་ ལ་ འགྱུར་བ་ ཞིག་ ཕྱིན་ཡོད། དེ་ནི་ སྔོན་མ་ ཡིན་ན་ ཆབ་སྲིད་ ལས་འགུལ་ གྱི་ ངོ་བོ་ གཙོ་བོ་ ནི་ སྐད་འབོད་ དང་ ཁྲོམ་བསྐོར་ ཡིན། འོན་ཀྱང་ ད་ཆ་ བོད་མི་ཚོས་ འཐབ་རྩོད་ བྱེད་སྐབས་ སྐད་འབོད་ ཙམ་ མ་ཟད་ མཉམ་འབྲེལ་ སྤོང་བའི་ ཐབས་ལམ་ དང་ མི་བསྟུན་པའི་ ཐབས་ལམ་ སོགས་ སྣ་ཚོགས་ བེད་སྤྱོད་ བྱེད་བཞིན་ འདུག
འདི་ནི་ ལོ་རྒྱུས་ ཀྱི་ རང་བཞིན་ ལྡན་པའི་ འགྱུར་བ་ ཞིག་ རེད་ལ། རྒྱ་གར་ གྱི་ རང་དབང་ འཐབ་རྩོད་ ནང་ ལའང་ ཐོག་མར་ སྐད་འབོད་ དང་ ངོ་རྒོལ་ གྱི་ ཐབས་ལམ་ ཁོ་ན་ བེད་སྤྱོད་ བྱས་ཤིང་། ཕྱིས་སུ་ མཉམ་འབྲེལ་ སྤོང་བའི་ ལས་འགུལ་ དང་ མི་བསྟུན་པའི་ ལས་འགུལ་ བཅས་ བེད་སྤྱོད་ བྱ་རྒྱུ་ མགོ་བཙུགས་ ཏེ་ འཐབ་རྩོད་ དེ་ ཞེ་དྲག་ གི་ ནུས་པ་ ཆེ་རུ་ ཕྱིན་པ་ རེད། དེ་ལྟར་ ང་ཚོའི་ བོད་དོན་ འཐབ་རྩོད་ ཀྱང་ ནུས་པ་ ཆེ་རུ་ གཏོང་ཆེད། སྐད་འབོད་ ཁོ་ནའི་ ལས་འགུལ་ མ་ཡིན་པར་ དེའི་ སྟེང་དུ་ མི་བསྟུན་པའི་ ལས་འགུལ་ ངེས་པར་ དུ་ བསྣན་ དགོས།
༢༠༠༨ ལོའི་ སྒེར་ལངས་ རྗེས་ སུ་ བོད་མི་ མང་པོས་ རྒྱ་གཞུང་ དང་། དེ་བཞིན་ རྒྱ་མིའི་ སྒྲིག་འཛུགས་ སོགས་པ་ དང་ མཉམ་འབྲེལ་ སྤངས་བ་ དང་ རྒྱ་མི་ དང་ ཚོང་འབྲེལ་ ཡང་ སྤངས། རང་ གི་ ཉིན་རེའི་ འཚོ་བའི་ ནང་ བྱ་སྤྱོད་ ལ་ འགྱུར་བ་ བཏང་བ་ སྟེ། བོད་ཟས་ བཟའ་བ་ དང་། དགོན་པར་ འགྲོ་བ། བོད་སྐད་ གཙང་མ་ རྒྱག་པ། བོད་ཡིག་ འབྲི་ཀློག་ བྱེད་པ། བོད་པའི་ ཟ་ཁང་ དང་ ཚོང་ཁང་ ནས་ ཉོ་ཚོང་ བྱེད་པ་ལས། རྒྱ་མིའི་ ཟ་ཁང་ དང་ ཚོང་ཁང་ ནས་ མི་ཉོ་བ། བཅས་ཀྱི་ ལས་འགུལ་ སྤེལ་རྒྱུ་ མགོ་འཛུགས་ བྱས་འདུག
ལས་འགུལ་ དེ་དག་ གི་ རྐྱེན་པས་ གྲོང་ཁྱེར་ ཆུང་བ་ ཁ་ཤས་ ནང་ རྒྱ་མི་ མང་པོ་ ཚོང་གི ཁེ་སྤོགས་ སྐྱོ་དྲག་ ནས་ རྒྱ་ནག་ ལ་ ལོག་པ་ སོགས་ བྱུང་འདུག འདི་ནི་ ཧ་ཅང་ གི་ གྲུབ་འབྲས་ ཆེན་པོ་ རེད། ད་བར་ རྒྱལ་སྤྱིའི་ གནོན་ཤུགས་ དང་ ཨ་རིའི་ རེ་སྐུལ། བོད་གཞུང་ གི་ འབོད་སྐུལ་ བཅས་ གང་ གིས་ ཀྱང་ གཏོང་ མི་ཐུབ་པའི་ འགྱུར་བ་ ཞིག་ བོད་ ནང་གི་ བོད་མིས་ ཞི་བའི་ འཐབ་རྩོད་ ལ་ བརྟེན་ཏེ། གཏོང་ཐུབ་ཡོད། དེར་བརྟེན། ཐབས་ཇུས་ ཡག་པོ་ གདིང་ ཐུབ་ན་ རྒྱལ་ཁ་ འདི་ ལས་ ཀྱང་ ཆེ་བ་ མང་པོ་ ཏན་ཏན་ འཐོབ་ སྲིད།
ངའི་ གོ་ཐོས་ ལ་ དེང་སང་ བོད་པ་ མང་པོས་ ཕན་ཚུན་ སྐད་ཆ་ ཤོད་སྐབས་ རྒྱ་སྐད་ ཤོར་ན་ ངོ་ཚ་བོ་ བྱེད་ཀྱི་ འདུག་ཟེར། གཞན་ཡང་ ཟ་ཁང་ ནང་ ལ་ ཁ་ལག་ མངགས་དུས་ བོད་སྐད་ མ་རྒྱབ་ ན་ ཁ་ལག་ མ་རག་པའི་ སྐོར་ ཡང་ གོ་ཐོས་ བྱུང་། དེ་ཡང་ ལྷ་ས་ དང་ གཞིས་རྩེ། དེ་མིན་ ཁམས་ དང་ ཨ་མདོའི་ ས་ཆ་ མང་པོའི་ ནང་ ལྷག་དཀར་ གྱི་ ཉམས་ལེན་ མགོ་ ཚུགས་ ཡོད་འདུག ད་ཆ་ བོད་ནང་ ལྷག་དཀར་ གྱི་ མིང་ བེད་སྤྱོད་ བྱེད་མིན་ ལ་ མ་ལྟོས་པར་ མི་བསྟུན་པའི་ ལས་འགུལ་ ཉམས་ལེན་ བྱེད་མཁན་ དམའ་མཐར་ སྟོང་ཕྲག་ ཁ་ཤས་ ཡོད་པ་ གསལ་པོ་ རེད། ལོ་ ཁ་ཤས་ རྗེས་སུ་ ལས་འགུལ་ འདིའི་ ནང་ འཛུལ་ཞུགས་ བྱེད་མཁན་ འབུམ་ ཁ་ཤས་ བཟོ་ ཐུབ་ ན་ བོད་དོན་ འཐབ་རྩོད་ ཀྱི་ ནུས་པ་ ཧ་ཅང་ ཚད་ མཐོ་བོ་ ཞིག་ ལ་ སླེབས་ངེས་ རེད།
མི་བསྟུན་པའི་ ལས་འགུལ་ གྱི་ དགེ་མཚན་ གཙོ་བོ་ ནི་ ཐབས་ལམ་ འདི་དག་ ལག་ལེན་ བསྟར་མཁན་ གྱི་ གང་ཟག་ དེ་ རྒྱ་གཞུང་ གིས་ འཛིན་བཟུང་ བྱེད་པའི་ ཉན་ཁ་ ཆུང་ དུ་ འགྲོ་བཞིན་ ཡོད། རྒྱ་གཞུང་ གི་ ཉེན་རྟོག་པ་ ཞིག་ གིས་ ཁྱེད་རང་ བོད་པའི་ ཟ་ཁང་ ལ་ ཁ་ལག་ ཟས་འདུག་ ཟེར་ནས་ འཛིན་བཟུང་ བྱེད་སྲོལ་ མེད་ལ། ཡང་ ཁྱེད་རང་ རྒྱ་མིའི་ ཚོང་ཁང་ ནས་ དངོས་པོ་ གང་ཡང་ ཉོས་ མི་འདུག་ ཅེས་ ཉེས་བརྡུང་ གཏོང་སྟངས་ ཀྱང་མེད། དེར་བརྟེན་ རིམ་གྱིས་ ལས་འགུལ་ ནང་ ཞུགས་མཁན་ ཡང་ མང་ དུ་ འགྲོ་ངེས་ རེད་ལ། ཉེན་ཁ་ ཆུང་བའི་ ལས་འགུལ་ ནང་ འཛུལ་ཞུགས་ བྱེད་མཁན་ ཡང་ མང་ དུ་ འགྲོ་བ་ འཇིག་རྟེན་ ཆོས་ཉིད་ རེད། འོན་ཀྱང་ ལས་འགུལ་ འདིའི་ ནང་ འཛུལ་ཞུགས་ བྱེད་མཁན་ ཆེས་ མང་པོ་ བྱུང་དུས་ ལས་འགུལ་ གྱི་ ནུས་པ་ ཧ་ཅང་ གི་ ཚད་ མཐོ་བོར་ འགྱུར་ཞིང་། རྒྱ་གཞུང་ དང་ བོད་ ནང་ ཡོད་པའི་ རྒྱ་མིའི་ སྒྲིག་འཛུགས་ ལ་ བརྡབ་གསིག་ ཆེན་པོ་ གཏོང་ ཐུབ་ངེས་ རེད།
འདི་ ནི་ སེམས་དཔའ་ ཆེན་པོ་ གྷན་དྷི་ མཆོག་ གིས་ རྒྱ་གར་ ལ་ དབྱིན་ཇིའི་ འོག་ནས་ རང་དབང་ ཐོབ་ཆེད་ སྤེལ་བའི་ ལས་འགུལ་ དང་ གཅིག་པ་ གཅིག་ཀྱང་ རེད། ལོ་རྒྱུས་ ལ་ ཕྱི་མིག་ བལྟས་དུས་ རྒྱ་གར་ མི་མང་ གིས་ དབྱིན་ཇིའི་ གཞུང་ ལ་ ལོ་ངོ་ ༢༠༠ ལྷག་ རིང་ འཐབ་རྩོད་ བྱས་ཡོད་ ཀྱང་། ༡༩༢༩ ནས་ བཟུང་ མི་བསྟུན་པའི་ ལས་འགུལ་ མ་སྤེལ་ བར་ དུ་ དབྱིན་ཇིའི་ གཞུང་ གིས་ རྒྱ་གར་ གྱི་ འཐབ་རྩོད་ ལ་ བརྩི་མེད་ བཏང་ ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ འདི་ལ་ བརྟེན་ཏེ་ མི་བསྟུན་པའི་ ལས་འགུལ་ གྱི་ ནུས་པ་ དང་ སྟོབས་ཤུགས་ ངོ་མ་ ནི་ ལོ་རྒྱུས་ ཀྱི་ རྡོ་རིང་ སྟེང་ འཁོད་ཡོད།
བོད་ ནང་ ལ་ ལྷག་དཀར་ སྲུང་བརྩི་ ཞུ་བ་ ནང་བཞིན་ བཙན་བྱོལ་ ནང་ ལའང་ སྲུང་བརྩི་ ཞུ་མཁན་ མང་ དུ་ འགྲོ་དགོས། བཙན་བྱོལ་ གྱི་ རང་དབང་ བེད་སྤྱོད་ བྱས་ཏེ་ རེས་གཟའ་ ལྷག་པ་ ཙམ་ མ་ཟད་ ཉིན་ལྟར་ ཐབས་ལམ་ སྣ་ཚོགས་ ཀྱི་ སྒོ་ནས་ ལས་འགུལ་ སྤེལ་ དགོས། གོ་སྐབས་ བྱུང་ཚད་ བོད་དོན་ སྐོར་ གླེང་བ་ དང་། དྲ་རྒྱའི་ སྟེང་ བོད་དོན་ སྐོར་ འབྲི་བ་ དང་། ཁྲོམ་ལ་ འགྲོ་དུས་ རྒྱ་ནག་ གིས་ བཟོས་བའི་ ཅ་ལག་ མི་ཉོ་བ་ དང་། ཡང་ཡང་ རྒྱ་ནག་ གི་ གཞུང་ཚབ་ མདུན་ དུ་ ངོ་རྒོལ་ གྱི་ རྣམ་པ་ དུ་མ་ སྟོན་པ་ དང་། ཕན་ཚུན་ སྐད་ཆ་ ཤོད་དུས་ བོད་སྐད་ གཙང་མ་ རྒྱག་པ་ དང་། བོད་ཡིག་ གསར་ཤོག་ ཀློག་པ་ དང་། ངོ་དེབ་ དང་ གློག་འཕྲིན་ ཐོག་ བོད་ཡིག་ གང་མང་ འབྲི་བ། ཆབ་སྲིད་ བཙོན་པའི་ ནང་མི་ སོགས་ ལ་ རོགས་འདེགས་ བྱེད་པ་ དང་། རྒྱ་མིའི་ དཔོན་རིགས་ གང་དུ་ སླེབས་ ཀྱང་ ངོ་རྒོལ་ བྱེད་དུ་ འགྲོ་བ་ ལ་ སོགས་པའི་ ལས་འགུལ་ དུ་མའི་ ནང་ ཞུགས་ཏེ། ལྷག་དཀར་ གྱི་ ནུས་པ་ གོང་མཐོར་ བཏང་ ན་ བོད་པའི་ ཞི་བའི་ འཐབ་རྩོད་ དེ་ འཛམ་གླིང་ ཡོངས་ ཀྱིས་ གུས་བརྩི་ བྱེད་པ་ མ་ཟད་ རྒྱ་གཞུང་ གིས་ ཀྱང་ འཇིགས་སྣང་ བྱེད་ས་ ཞིག་ ཏུ་ འགྱུར་ངེས་ རེད།
Noncooperation: མི་རྟོན་པ་དང་། མི་བསྟུན་པ། མཐུན་ལམ་ མི་བྱེད་པ། མཐུན་འབྲེལ་ མི་བྱེད་པ། གང་རུང་ བེད་སྤྱོད་ བྱེད་ཆོག
Disobedience: བཀའ་བརྩི་ དང་ལེན་ མི་ཞུ་བ། བཀའ་ ལ་ མི་བརྩི་བ། གང་རུང་ བེད་སྤྱོད་ བྱེད་ཆོག
